બિહારના એકમાત્ર ટાઈગર રિઝર્વ “વાલ્મિકી” માં એક જીવ જોવા મળે છે, જેના વિશે વિશ્વભરમાં ઘણી ગેરસમજો ફેલાયેલી છે. વિડંબના એ છે કે આ ખોટી માન્યતાઓને કારણે પૃથ્વી પરના તમામ જીવોમાં આ પ્રાણીનો સૌથી વધુ શિકાર કરવામાં આવે છે. નિષ્ણાતોના મતે, આ પ્રાણીનો શિકાર એટલા મોટા પાયે કરવામાં આવ્યો છે કે હાલમાં તેની સ્થિતિ લુપ્ત થવાના આરે છે.
પેંગુલિન, જે ભય અનુભવે છે ત્યારે પોતાને એક બોલમાં ફેરવે છે, તે પ્રાણી છે જેનો પૃથ્વી પરના અન્ય જીવોની તુલનામાં સૌથી વધુ શિકાર કરવામાં આવ્યો છે. નેચર એન્વાયર્નમેન્ટ એન્ડ વાઇલ્ડલાઇફ સોસાયટીના પ્રોજેક્ટ મેનેજર અને વાઇલ્ડલાઇફ એક્સપર્ટ અભિષેક, જેઓ છેલ્લા 25 વર્ષથી કામ કરી રહ્યા છે, પેંગોલિન પર્યાવરણ માટે ખૂબ જ શરમાળ અને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પ્રાણી છે. નખની જેમ, પેંગોલિનના શરીરનું ઉપરનું આવરણ પણ કેરાટિનનું બનેલું છે.
ચીનમાં પેંગુલિનની સૌથી વધુ માંગ છે. હકીકતમાં, ચાઇનીઝ આ પ્રાણીનું માંસ ખૂબ જ સ્વાદ સાથે ખાય છે. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, તેના એક કિલો માંસની કિંમત 27,000 રૂપિયાથી લઈને 30,000 રૂપિયા સુધીની છે. આ જ કારણ છે કે તે ચીનમાં વિદેશી પ્રાણીઓની શ્રેણીમાં જોવા મળે છે. એટલું જ નહીં તેના હાડકાં અને માંસનો ઉપયોગ અનેક પ્રકારની દવાઓ બનાવવામાં પણ થાય છે.
ખોરાક પછી, તેનો બીજો અને સૌથી વધુ ઉપયોગ પરંપરાગત ચાઈનીઝ મેડિસિન (TCM) બનાવવામાં થાય છે. તેના માંસમાંથી વિવિધ પ્રકારની દવાઓ બનાવવામાં આવે છે, જ્યારે તેના શેલમાંથી વિવિધ પ્રકારની દવાઓ બનાવવામાં આવે છે. દરેક દવાનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારના રોગોમાં થાય છે. નોંધનીય છે કે ચીનમાં પેંગુલિનના હાડકાં અને માંસમાંથી બનેલી દવાઓ ખૂબ જ શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે. જો કે, આશ્ચર્યની વાત એ છે કે નિષ્ણાતોએ આ હકીકતને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢી છે અને તેના માટે હજુ સુધી નક્કર પુરાવા મળ્યા નથી.
પેંગોલિન 45 ઇંચથી 4.5 ફૂટ લાંબા હોઈ શકે છે. વિશ્વમાં તેમની 8 પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. બિહારના વાલ્મિકી ટાઈગર રિઝર્વમાં બે પ્રજાતિઓ છે, જેમાં ભારતીય અને ચાઈનીઝ પેંગોલિનનો સમાવેશ થાય છે. ગેરકાયદેસર શિકાર અને રહેઠાણના નુકશાનને કારણે આ સસ્તન પ્રાણીઓ ઝડપથી લુપ્ત થઈ રહ્યા છે. ભારતમાં તેઓ એન્ટિએટર તરીકે પણ ઓળખાય છે. તેઓ મુખ્યત્વે ઉધઈ અને કીડીઓ ખાવાનું પસંદ કરે છે.
