આપણે સામાન્ય રીતે મધમાખીઓને મધ બનાવે છે તે નાના જંતુઓ તરીકે વિચારીએ છીએ, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ નાના જીવો પૃથ્વી પરના કેટલાક સૌથી બુદ્ધિશાળી જીવો છે? મધમાખીઓ તેમની જટિલ સામાજિક રચના, અત્યાધુનિક સંચાર પ્રણાલી અને અસાધારણ એન્જિનિયરિંગ કૌશલ્યોને કારણે સદીઓથી વૈજ્ઞાનિકોને મૂંઝવણમાં મૂકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે મધમાખીઓની લગભગ 20,000 પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે, જેમાંથી 270 બ્રિટનમાં રહે છે. મધમાખીની 90 ટકાથી વધુ પ્રજાતિઓ એકાંત છે, પરંતુ બાકીની મધમાખીઓ અને ભમરાઓ સહિત, સામાજિક વસાહતોમાં રહે છે જેમાં રાણી, સ્ત્રી કામદારો અને પુરુષ ડ્રોનનો સમાવેશ થાય છે.
મધમાખી શા માટે સૌથી બુદ્ધિશાળી માનવામાં આવે છે?
મનુષ્યની જેમ મધમાખીઓનું પણ સામાજિક માળખું હોય છે. દરેક વસાહતમાં લાખો મધમાખીઓ છે અને દરેકનું પોતાનું કામ છે. તેમની વસાહતમાં ત્રણ વિશેષ વર્ગો છે – રાણી મધમાખી, કાર્યકર મધમાખી અને ડ્રોન (નર મધમાખી). રાણીનું કામ ઇંડા મૂકવાનું છે, કામદાર મધમાખીઓ વસાહતની સંભાળ રાખે છે અને મધ એકત્રિત કરે છે, જ્યારે ડ્રોનનું કામ રાણી સાથે પ્રજનન કરવાનું છે. મધમાખીઓ વચ્ચે કામના વિતરણની કળા સ્પષ્ટ કરે છે કે તેઓ કેટલા સામાજિક અને બુદ્ધિશાળી જીવો છે.
મધમાખીઓ કેવી રીતે વાતચીત કરે છે?
મધમાખીઓ તેમની વસાહતમાં વાતચીત કરવા માટે એક ખાસ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે. તે તેના મિત્રો સાથે વાત કરવા ડાન્સ કરે છે. હા, આ ડાન્સને વેગલ ડાન્સ કહેવાય છે. આ નૃત્યમાં મધની દિશા અને અંતર બંને દર્શાવવામાં આવે છે. આ નૃત્ય બતાવે છે કે વસાહતથી કેટલી દૂર અને મધનો સ્ત્રોત કઈ દિશામાં છે. આ રીતે, મધમાખીઓ એકબીજા સાથે શબ્દો વિના, માત્ર નૃત્ય દ્વારા વાતચીત કરે છે, જે વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ તેજસ્વી અને બુદ્ધિશાળી રીત છે. આ સિવાય મધમાખીઓની શીખવાની ક્ષમતા પણ ઘણી સારી હોય છે. તે પર્યાવરણ પ્રત્યે પણ ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે. ઉપરાંત તેઓ સમાજમાં સહકારની લાગણી ધરાવે છે.