દેશમાં ક્રેડિટ કાર્ડની માંગમાં ભારે વધારો થયો છે. બેંકિંગ ક્ષેત્રના નિયમનકાર રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ એક અહેવાલ બહાર પાડ્યો છે જે મુજબ ડિસેમ્બર 2019 થી છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ક્રેડિટ કાર્ડની સંખ્યા બમણીથી વધુ વધીને લગભગ 10.80 કરોડ થઈ ગઈ છે. જોકે, આ સમયગાળા દરમિયાન ડેબિટ કાર્ડની સંખ્યા પ્રમાણમાં સ્થિર રહી છે.
RBIના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ડિસેમ્બર 2024ના અંતમાં ક્રેડિટ કાર્ડની સંખ્યા ડિસેમ્બર 2019ની સરખામણીમાં બમણીથી વધુ વધીને લગભગ 10.80 કરોડ થઈ ગઈ. ડિસેમ્બર 2019 માં, 5.53 કરોડ ક્રેડિટ કાર્ડ ચલણમાં હતા. તેનાથી વિપરીત, ડેબિટ કાર્ડની સંખ્યા પ્રમાણમાં સ્થિર રહી છે, જે ડિસેમ્બર 2019 માં 805.3 મિલિયનથી સહેજ વધીને ડિસેમ્બર 2024 માં 990.9 મિલિયનથી થોડી વધારે થઈ ગઈ છે.
છેલ્લા દાયકામાં ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટમાં ઝડપથી વધારો થયો છે. કૅલેન્ડર વર્ષ 2013માં 772 લાખ કરોડ રૂપિયાના 222 કરોડ ડિજિટલ વ્યવહારો થયા હતા અને 2024માં આ સંખ્યા 94 ગણી વધીને 20,787 કરોડ રૂપિયા અને મૂલ્યમાં 3.5 ગણી વધીને 2,758 લાખ કરોડ રૂપિયા થવાની ધારણા છે.
ડિસેમ્બર 2024 ના પેમેન્ટ સિસ્ટમ્સ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે, “છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટ વ્યવહારો વોલ્યુમની દ્રષ્ટિએ 6.7 ગણા અને મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ 1.6 ગણા વધ્યા છે.” આ છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ડિજિટલ ચુકવણીના જથ્થાની દ્રષ્ટિએ 45.9 ટકા અને મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ 10.2 ટકાની વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર્શાવે છે.
RBI એ તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે તે ઝડપી ચુકવણી પ્રણાલીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે UPI ને અન્ય દેશો સાથે જોડીને ક્રોસ બોર્ડર ચુકવણીઓને ઝડપી બનાવવા માટે સતત પ્રયાસો કરી રહ્યું છે. RBI એ જણાવ્યું હતું કે, આવા જોડાણો ઊંચા ખર્ચ, ઓછી ગતિ, મર્યાદિત ઍક્સેસ અને ક્રોસ બોર્ડર રેમિટન્સ ચુકવણીમાં પારદર્શિતાનો અભાવ જેવી સમસ્યાઓને ઉકેલવામાં મદદ કરશે. ભારતનું UPI અને સિંગાપોરનું PayNow ફેબ્રુઆરી 2023 માં જોડાયેલા હતા.
