ગુજરાતમાં પ્રવાસન ક્ષેત્રના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા રાજ્યમાં વધુ પ્રવાસીઓ આવે અને રાજ્યના સ્થાનિક મેળા અને ઉત્સવો લોકોમાં વધુ લોકપ્રિય બને તે માટે રાજ્યના પ્રવાસન વિભાગ દ્વારા કલાને લોકપ્રિય બનાવવા મેળાઓ અને ઉત્સવોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. રાજ્યની સંસ્કૃતિ, હસ્તકલા, સ્થાપત્ય, ધાર્મિક અને જોવાલાયક સ્થળો લોકપ્રિય છે.
ઉત્તરાયણના તહેવાર એટલે કે મકરસંક્રાંતિનું ગુજરાતમાં વિશેષ મહત્વ છે. રાજ્યભરના પતંગ પ્રેમીઓ રંગબેરંગી પતંગો ઉડાડીને ઉત્તરાયણ પર્વની ઉજવણી કરે છે. ગુજરાતના ઉત્તરાયણને વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત કરવા અને રાજ્યમાં પતંગ ઉડાડવા માટે દેશભરના પતંગબાજોને આમંત્રિત કરવા દર વર્ષે ‘આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ’નું આયોજન કરવામાં આવે છે.
‘આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ’ લોક સંસ્કૃતિ, કલા હસ્તકલા અને પર્યટન ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવાના ભાગરૂપે મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. અગાઉ માત્ર અમદાવાદ શહેરમાં આયોજિત પતંગોત્સવ હવે રાજ્યના વિવિધ જિલ્લાઓમાં યોજાય છે.
આ વર્ષે ગુજરાત પ્રવાસન નિગમ દ્વારા 11 જાન્યુઆરીથી 14 જાન્યુઆરી દરમિયાન ‘આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ-2025’નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ ઈન્ટરનેશનલ કાઈટ ફેસ્ટિવલનો ઉદઘાટન સમારોહ 11 જાન્યુઆરીના રોજ સવારે 9 કલાકે અમદાવાદના વલ્લભસદન રિવરફ્રન્ટ ખાતે યોજાશે. અમદાવાદ શહેરમાં આયોજિત આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ 2025ના ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ અને પ્રવાસન મંત્રી મૂળુભાઈ બેરા ઉપસ્થિત રહેશે.
રાજ્યના વિવિધ જિલ્લાઓની વાત કરીએ તો, 12 જાન્યુઆરી 2025ના રોજ સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી (એકતા નગર), રાજકોટ અને વડોદરા ખાતે અને 13 જાન્યુઆરીએ સુરત, શિવરાજપુર, ધોરડો ખાતે ‘આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ-2025’નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ વર્ષે 47 દેશોમાંથી 143 પતંગબાજો અને ભારતના અન્ય 11 રાજ્યોમાંથી 52 પતંગબાજો આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે. આ ઉપરાંત ગુજરાત રાજ્યમાંથી 11 શહેરમાંથી 417 પતંગબાજો ભાગ લઈ રહ્યા છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવના ઉદ્ઘાટન સમારોહના મુખ્ય આકર્ષણો નીચે મુજબ રહેશે. ઉદ્ઘાટન પ્રસંગે ભવ્ય સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ પછી ઋષિ કુમારો દ્વારા આદિત્ય સ્તુતિ વંદનાનું પઠન કરવામાં આવશે. એટલું જ નહીં, આંતરરાષ્ટ્રીય અને રાષ્ટ્રીય પતંગબાજો દ્વારા પરેડનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત રાત્રિના પતંગબાજી, સાંજના સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ, પતંગ વર્કશોપ, હેન્ડીક્રાફ્ટ સ્ટોલ, રિફ્રેશમેન્ટ સ્ટોલ પણ મુલાકાતીઓ માટે રાખવામાં આવ્યા છે.
પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં થશે વધારો
‘આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવ’ના આયોજન દ્વારા રાજ્યના વિવિધ પ્રવાસન સ્થળોને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રમોટ કરવામાં આવે છે, જેના કારણે પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. સમગ્ર દેશમાંથી ગુજરાતમાં આવતા પતંગબાજો અને તેમના અનોખા આકારો સાથેના રંગબેરંગી પતંગો આંતરરાષ્ટ્રીય પતંગ મહોત્સવનું મુખ્ય આકર્ષણ છે.
જનભાગીદારી સાથે તહેવારોની ઉજવણીની પરંપરાને આપણે આગળ વધારી રહ્યા છીએ, જેની શરૂઆત વડાપ્રધાન નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ કરી હતી અને તેમાં ઉત્સાહ, ઉમંગ, ઉત્સાહ અને નવી ચેતનાનો ઉદય થયો છે. આવા તહેવારો ઉજવવાની આપણી પરંપરાને કારણે જ પર્યટનનો વિકાસ થયો છે.
ઉત્તરાયણનો તહેવાર, સૂર્યની ઉત્તર દિશાની યાત્રા, પર્યાવરણીય પ્રકૃતિ પૂજાના તેના ધાર્મિક વારસા સાથે પતંગ ઉત્સવ દ્વારા પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. આવા ઉત્સવોના કારણે જ ગુજરાતની સંસ્કૃતિ અને પ્રવાસન વારસો વિશ્વભરમાં પ્રસિદ્ધ થયો છે અને વિશ્વભરના લોકોને ગુજરાતની મુલાકાત લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, આવા તહેવારોએ જાતિ, પ્રદેશ અને પ્રદેશથી ઉપર ઊઠીને સબકા સાથ, સબકા વિકાસ (સૌનો વિકાસ) દ્વારા દેશની એકતા અને અખંડિતતાને મજબૂત બનાવી છે.
ગુજરાત રાજ્ય તેના વિવિધ પ્રકારના મેળાઓ અને તહેવારો માટે દેશભરમાં તેમજ વૈશ્વિક સ્તરે પ્રખ્યાત છે. ગુજરાતના મેળા અને તહેવારો એ સ્થાનિક લોક સંસ્કૃતિનું પ્રતિબિંબ છે જેમાં સમાજનો દરેક વર્ગ ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લે છે. તેથી, આવા મેળાઓ અને તહેવારો પ્રવાસન સ્થળોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ખૂબ જ સારી તક પૂરી પાડે છે.
