હળદર એ ભારતીય રસોડામાં સૌથી જરૂરી મસાલાઓમાંનું એક છે. તે માત્ર એક મસાલા નથી, પરંતુ તેનો ઉપયોગ દવા માટે પણ થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે હળદરના બે પ્રકાર છે અને બંનેની પોતાની અલગ-અલગ વિશેષતાઓ છે.
શું તમે જાણો છો કે તમે રોજ રસોડામાં જે હળદરનો ઉપયોગ કરો છો તે બે પ્રકારની હોય છે. કસ્તુરી હળદર (કર્ક્યુમા એરોમેટિકા) અને સામાન્ય હળદર (કર્ક્યુમા લોન્ગા). તેમની વચ્ચે ઘણો તફાવત છે અને તેનો ઉપયોગ ખૂબ જ અલગ રીતે કરવામાં આવ્યો છે.
કસ્તુરી હળદર અને સામાન્ય હળદર, બંને હળદરની પ્રજાતિઓ છે, પરંતુ તેના ગુણધર્મો અને ઉપયોગો અલગ છે. સામાન્ય હળદરની સરખામણીમાં કસ્તુરી હળદરનો સ્વાદ થોડો મસાલેદાર અને સુગંધિત હોય છે. તેની સુગંધમાં માટીની સુગંધ હોય છે.
કસ્તુરી હળદરનો રંગ આછો પીળો અથવા નારંગી હોય છે, જ્યારે સામાન્ય હળદરનો રંગ ઘેરો પીળો હોય છે. કસ્તુરી હળદરનો ઉપયોગ પરંપરાગત દવાઓમાં થાય છે, ખાસ કરીને ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓને દૂર કરવા માટે. જ્યારે સામાન્ય હળદરનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે મસાલા તરીકે થાય છે. જો કે તેમાં અનેક ઔષધીય ગુણો પણ છે.
જેને ટ્યુબરસ હળદર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે વાસ્તવમાં એક ઔષધીય વનસ્પતિ છે. તેનો ઉપયોગ સોજો ઘટાડવા, સંધિવા અને અન્ય દાહક રોગોને દૂર કરવા માટે થાય છે. આટલું જ નહીં, તેનો ઉપયોગ ત્વચાની સમસ્યાઓ જેવી કે પિમ્પલ્સ, ડાઘ અને ખીલને દૂર કરવામાં પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તેના ઉપયોગથી ત્વચા સુધરે છે.
ગેસ્ટ્રિક સમસ્યાઓ ઘટાડવા અને ભૂખ વધારવામાં પણ મદદરૂપ છે. તેમાં ઘણા બધા એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો છે, જે શરીરમાં એન્ટિઓક્સિડેટીવ કિરણો સામે લડવામાં મદદ કરે છે અને વૃદ્ધત્વ પ્રક્રિયાને ધીમી કરે છે. હોર્મોનલ અસંતુલનમાં પણ તે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
ત્વચા પર કસ્તુરી હળદર (કર્ક્યુમા એરોમેટિકા) લગાવવા માટે સૌ પ્રથમ તેની પેસ્ટ બનાવો. તેના માટે 1 ચમચી કસ્તુરી હળદરને 2 ચમચી દૂધ અથવા દહીંમાં મિક્સ કરીને 15-20 મિનિટ સુધી ચહેરા પર લગાવો. પછી પાણીથી ધોઈ લો. આ પેક ત્વચાને ચમકદાર અને મુલાયમ બનાવશે. જો કે, ઉપયોગ કરતા પહેલા પેચ ટેસ્ટ કરવાનું ભૂલશો નહીં.