ગુરુવારે એક દંપતી વચ્ચેના વિવાદની સુનાવણી દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય આપ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે દીકરીને તેના માતાપિતા પાસેથી શિક્ષણ ખર્ચ વસૂલવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે. માતાપિતાને તેમની આવકના માધ્યમથી જરૂરી ભંડોળ પૂરું પાડવાની ફરજ પડી શકે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે 26 વર્ષથી અલગ રહેતા એક દંપતીના કેસની સુનાવણી કરી. આ દંપતીની પુત્રી આયર્લેન્ડમાં અભ્યાસ કરી રહી હતી. પુત્રીએ તાજેતરમાં જ તેના પિતા દ્વારા તેની માતાને આપવામાં આવેલા કુલ ભરણપોષણના ભાગ રૂપે શિક્ષણ માટે આપવામાં આવેલા 43 લાખ રૂપિયા સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
આ અંગે ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત અને ન્યાયાધીશ ઉજ્જલ ભુઇયાની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે પુત્રીને તેના શિક્ષણનો ખર્ચ તેના માતાપિતા પાસેથી વસૂલવાનો અવિભાજ્ય, કાયદેસર રીતે લાગુ પાડી શકાય તેવો અને માન્ય અધિકાર છે. દીકરીને પોતાનું શિક્ષણ ચાલુ રાખવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે. આના માટે માતાપિતાને તેમના નાણાકીય સંસાધનોની મર્યાદામાં જરૂરી ભંડોળ પૂરું પાડવાની જરૂર પડી શકે છે.
ખંડપીઠે કહ્યું કે દીકરીએ પોતાની ગરિમા જાળવવા માટે રકમ રાખવાનો ઇનકાર કર્યો. તેણે તેના પિતાને પૈસા પાછા લેવા કહ્યું, પરંતુ પિતાએ પણ ના પાડી. કોર્ટે કહ્યું કે પુત્રી આ રકમ માટે કાયદેસર રીતે હકદાર છે. પિતાએ કોઈ ચોક્કસ કારણ વગર પૈસા આપ્યા જે દર્શાવે છે કે તેઓ તેમની પુત્રીના શિક્ષણ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવા માટે આર્થિક રીતે સક્ષમ છે. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે પુત્રીને આ રકમ પોતાની પાસે રાખવાનો અધિકાર છે. તેથી તેણે તે રકમ તેના માતા કે પિતાને પરત કરવાની જરૂર નથી. તે ઈચ્છે તેટલો ખર્ચ કરી શકે છે.
ખંડપીઠે 28 નવેમ્બર, 2024 ના રોજ દંપતી દ્વારા થયેલા કરારનો ઉલ્લેખ કર્યો. દીકરીએ પણ આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. કોર્ટે કહ્યું કે પતિ તેની પત્ની અને પુત્રીને કુલ 73 લાખ રૂપિયા ચૂકવવા સંમત થયો હતો. તેમાંથી ૪૩ લાખ રૂપિયા તેમની પુત્રીના શિક્ષણ માટે હતા. જ્યારે બાકીના તેની પત્ની માટે હતા.
કોર્ટે શોધી કાઢ્યું કે પત્નીને તેનો હિસ્સો 30 લાખ રૂપિયા પહેલાથી જ મળી ગયો છે. પતિ-પત્ની છેલ્લા 26 વર્ષથી અલગ રહે છે. તેથી, બેન્ચને પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડાનો આદેશ ન આપવાનું કોઈ કારણ દેખાતું નથી. કોર્ટે કહ્યું કે અમે બંધારણની કલમ ૧૪૨ હેઠળ પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડાનો આદેશ આપીને લગ્નનો ભંગ કરીએ છીએ.
કોર્ટે નિર્દેશ આપ્યો કે બંનેએ એકબીજા સામે કોઈ કોર્ટ કેસ શરૂ ન કરવો જોઈએ અને જો કોઈ કેસ કોઈપણ ફોરમ સમક્ષ પેન્ડિંગ હોય, તો તેનો સમાધાન કરાર મુજબ થવું જોઈએ. ભવિષ્યમાં બંને એકબીજા સામે કોઈ દાવો કરશે નહીં અને તેઓ કરારની શરતોનું પાલન કરશે.
