અમેરિકન રાજકારણમાં સૌથી ઐતિહાસિક પુનરાગમન કર્યા પછી, વિશ્વના તમામ નિષ્ણાતો સામાન્ય રીતે માને છે કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના બીજા કાર્યકાળની ઘણી નીતિઓ વર્તમાન વૈશ્વિક સિસ્ટમમાં ઉથલપાથલ મચાવી શકે છે.
યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધથી લઈને પશ્ચિમ એશિયામાં ચાલી રહેલા સંઘર્ષ સુધી, વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WTO) અને પર્યાવરણ સુરક્ષા જેવી સંસ્થાઓની ભૂમિકાને લઈને ટ્રમ્પની નીતિઓ વર્તમાન જો બિડેન સરકારથી સંપૂર્ણપણે અલગ હોઈ શકે છે. પરંતુ જ્યાં સુધી ભારતનો સવાલ છે, અહીંના નીતિ નિર્માતાઓ ટ્રમ્પની બે મુખ્ય નીતિઓ પર નજર રાખશે.
પહેલું, ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં ચીનની આક્રમક ગતિવિધિઓને રોકવાની નવી સરકારની નીતિ અને બીજું, ચીની બનાવટના સાધનો પર અમેરિકાની નિર્ભરતા ખતમ કરવાની.
ટ્રમ્પની જીત યુક્રેન યુદ્ધનો અંત લાવવાનો માર્ગ ખોલે છે
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની ઉપરોક્ત બંને નીતિઓથી ભારતને ચોક્કસપણે ફાયદો થશે. અગ્રણી વ્યૂહાત્મક નિષ્ણાત બ્રહ્મા ચેલાની કહે છે કે ટ્રમ્પની જીત યુક્રેન યુદ્ધનો અંત લાવવાનો માર્ગ મોકળો કરે છે અને ભારત સાથેના સંબંધોમાં પરસ્પર સન્માન પુનઃસ્થાપિત કરવામાં પણ મદદ કરશે. બિડેન વહીવટીતંત્રમાં લોકોની દખલગીરીને કારણે ભારત સાથે અમેરિકાના સંબંધો વણસ્યા હતા.
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધો વધુ ગાઢ બનશે
ગયા વર્ષ સુધી અમેરિકામાં રાજદૂત રહી ચૂકેલા તરનજીત સિંહ સિદ્ધુએ એક મીડિયા ચેનલને કહ્યું છે કે ટ્રમ્પના બીજા કાર્યકાળમાં ભારત અને અમેરિકાના સંબંધો વધુ ગાઢ બનશે. ખાસ કરીને વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રોમાં. આ ભાગીદારી ઘણા ક્ષેત્રોમાં વધુ ગાઢ બનશે. એ પણ યાદ રાખવાનું છે કે ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં અમેરિકાની પ્રથમ નીતિ ટ્રમ્પ દ્વારા તેમના પ્રથમ કાર્યકાળમાં જારી કરવામાં આવી હતી અને તેમાં ભારતની હંમેશા મહત્વની ભૂમિકા રહેશે.
ભૂતપૂર્વ વિદેશ સચિવ કંવલ સિબ્બલનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પની આર્થિક નીતિની સૌથી વધુ અસર ભારત પર પડશે. દરેક દેશમાંથી આવતા ઉત્પાદનો પર 10-20 ટકા વધુ આયાત ડ્યુટી લાદવાથી લઈને તે ભારતને સૌથી વધુ ડ્યુટી ધરાવતો દેશ ગણાવે છે. આ મામલે ભવિષ્યની અમેરિકન નીતિઓ મહત્વની રહેશે વિદેશ મંત્રાલયના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ચીનની વધતી ગતિવિધિઓને જોઈને ક્વાડની રચના કરવામાં આવી છે.
અમેરિકા પછી ચીન ભારતનો બીજો સૌથી મોટો વેપારી ભાગીદાર છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત જોશે કે ચીનને લઈને અમેરિકાની નવી સરકારની આર્થિક નીતિઓ શું છે. જો ટ્રમ્પ તેમના વચન મુજબ ચીની બનાવટના ઉત્પાદનોની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂકશે તો તેની ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના આર્થિક સંબંધો પર સકારાત્મક અસર પડશે.
ટ્રમ્પ ચીન મુક્ત સપ્લાય ચેઈન સ્થાપિત કરવાની નીતિના સમર્થક છે
આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર પર સંશોધન કરતી એજન્સી જીટીઆરઆઈના પ્રમુખ અજય શ્રીવાસ્તવનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પની સરકાર ભારત પરના ઉત્પાદનો પર ડ્યૂટી ઘટાડવા જેવા પગલાં લઈ શકે છે, પરંતુ જો તે ચીન સામે વેપાર યુદ્ધ શરૂ કરશે તો તેનો ફાયદો અમેરિકાને પણ થશે.
ચીનની આયાત રોકવાના ટ્રમ્પના કોઈપણ પ્રયાસથી ભારતીય ઉદ્યોગ સાહસિકોને ફાયદો થશે. ટ્રમ્પ ચીન મુક્ત સપ્લાય ચેઇન સ્થાપિત કરવાની નીતિના સમર્થક છે અને તેઓ ભારતની મદદ વિના આ કરી શકતા નથી. અમેરિકાને મોંઘા ખનિજોના સપ્લાયથી લઈને સેમિકન્ડક્ટર સુધી ભારતના સહયોગની જરૂર પડશે.
