તાલિબાનમાં શિક્ષણ નીતિમાં ફેરફારની માંગ ઉઠી, મહિલાઓ પરના પ્રતિબંધો કરવા જોઈએ નાબૂદ

તાલિબાનના એક વરિષ્ઠ નેતાએ અફઘાન મહિલાઓ અને છોકરીઓ પરના શિક્ષણ પરના પ્રતિબંધને સમાપ્ત કરવાની અપીલ કરી છે. શેર મોહમ્મદ અબ્બાસ સ્ટેનિકઝાઈ જેઓ વિદેશ મંત્રાલયમાં રાજકીય ઉપાધ્યક્ષ છે. તેમણે શનિવારે (18 જાન્યુઆરી) આ નિવેદન આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે મહિલાઓ અને છોકરીઓને શિક્ષણથી વંચિત રાખવાનું કોઈ કારણ નથી અને આવું કરવું ન તો ભૂતકાળમાં યોગ્ય હતું અને ન તો હવે તેનું કોઈ કારણ છે.

હિંદુસ્તાન ટાઈમ્સમાં છપાયેલા અહેવાલ મુજબ, ખાઉસ્ત પ્રાંતમાં એક ધાર્મિક શાળાના કાર્યક્રમમાં સ્ટેનિકઝાઈએ કહ્યું કે હવે સમય આવી ગયો છે કે મહિલાઓ અને છોકરીઓ માટે શિક્ષણના દરવાજા ખોલવામાં આવે. તેમણે કહ્યું, “અમે 40 કરોડની વસ્તીમાંથી 20 મિલિયન લોકોના અધિકારોને વંચિત કરી રહ્યા છીએ. આ ઇસ્લામિક કાયદામાં નથી પરંતુ તે અમારી વ્યક્તિગત પસંદગી અથવા પ્રકૃતિ છે.” તાલિબાન સરકારે ધોરણ 6 પછી મહિલા શિક્ષણ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે, અને ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં, એવા અહેવાલો આવ્યા હતા કે સત્તાવાળાઓએ મહિલા તબીબી તાલીમ અને અભ્યાસક્રમો પર પણ પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.

તાલિબાનના શિક્ષણ પ્રતિબંધ અંગે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય ચિંતિત

સ્ટેનિકઝાઈનું નિવેદન ત્યારે આવ્યું જ્યારે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિજેતા મલાલા યુસુફઝાઈએ આ મહિનાની શરૂઆતમાં ઈસ્લામાબાદમાં મુસ્લિમ નેતાઓને તાલિબાનના શિક્ષણ પ્રતિબંધ વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવવાની અપીલ કરી હતી. સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ પણ કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી મહિલાઓના શિક્ષણ અને રોજગાર પર પ્રતિબંધ ચાલુ રહેશે ત્યાં સુધી તાલિબાન માટે માન્યતા મેળવવી લગભગ અશક્ય છે. રશિયા જેવા કેટલાક દેશો તાલિબાન સાથે સંબંધો બનાવી રહ્યા છે અને ભારત પણ અફઘાન સત્તાવાળાઓ સાથે પોતાના સંબંધો મજબૂત કરી રહ્યું છે.

ઇસ્લામિક કાયદા હેઠળ મહિલાઓને શિક્ષણનો અધિકાર છે

આ પહેલીવાર નથી કે જ્યારે સ્ટેનિકઝાઈએ મહિલાઓ અને છોકરીઓના શિક્ષણના અધિકારની વાત કરી હોય. 2022માં જ્યારે શાળાઓમાં છોકરીઓ માટે શિક્ષણના દરવાજા બંધ થઈ ગયા ત્યારે તેમણે આ મુદ્દે નિવેદન પણ આપ્યું હતું. જો કે, આ વખતે તેણે તાલિબાન નેતા હિબતુલ્લા અખુન્દઝાદાને શિક્ષણ નીતિમાં ફેરફાર માટે સીધી અપીલ કરી છે. આ ટિપ્પણીઓ તાલિબાનની અંદર પરિવર્તનની આશાને પ્રતિબિંબિત કરે છે કે, સ્ટેનિકઝાઈના મતે, મહિલાઓને ઇસ્લામિક કાયદા અનુસાર શિક્ષણનો અધિકાર છે.

તાલિબાનની શિક્ષણ નીતિમાં સુધારો કરવાની જરૂર છે

સ્ટેનિકઝાઈનું આ જાહેર નિવેદન તાલિબાનની શિક્ષણ નીતિમાં પરિવર્તનની આશાને વધુ મજબૂત કરે છે. જો કે હજુ સુધી તાલિબાન તરફથી આ અંગે કોઈ સત્તાવાર પ્રતિક્રિયા આપવામાં આવી નથી, પરંતુ સવાલ એ ઊભો થાય છે કે શું તાલિબાન પોતાની નીતિમાં ફેરફાર કરશે અને મહિલાઓના શિક્ષણના અધિકારને પુનઃસ્થાપિત કરશે. આ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયનું દબાણ અને તાલિબાનની અંદર ચર્ચા મહત્વપૂર્ણ બની શકે છે.